- آرامگاه کمیل
کمیل بن زیاد نخعی یمانی در سال اول بعثت و به نقلی در سال
12هجری قمری متولد شد او از یاران امام علی (ع) و امام حسن( ع) و از بزرگان
تابعین است ، در تاریخ رجال به عنوان فردی ،شجاع، زاهد و عابد معرفی شده
است ، از عبرتهای تاریخ این است که برادر او حارث بن زیاد شخصی آلوده و از
یاران عبیدالله بود; کسی است که طفلان مسلم را برای گرفتن جایزه، به شهادت
رساند.کمیل در تمام مراحل زندگی، از ولایت آن 12- 13-
حضرت دفاع کرد، هنگامی که اعتراضات مردم کوفه به والی آن دیار
و عملکرد عثمان زیاد شد، کمیل و عمرو بن زراره فرزند قیس نخعی جزء اولین
کسانی بودند که پیشنهاد خلع عثمان و خلافت امام علی (ع) را مطرح کردند. آن
دو، مردم را دور خود جمع کرده و در جمع آنها به سخنرانی پرداخته و گفتند:
ای مردم، عثمان در حالی که حق و باطل را به خوبی از هم تشخیص
می دهد، عمداً آن را پشت سر انداخته و نادیده گرفته است. اشخاص پست و
ناشایست را بر جان و مال پاکان و صلحای شما مسلّط کرده و به آنها قدرت و
حکومت داده است ،کمیل بن زیاد به عنوان صاحب سرّ امام علی( ع) شناخته می
شود،و در طول مدت معاشرت با مولا، خاطرات زیادی از آن بزرگوار دارد، که
دعای پرفیض کمیل، یکی از آنها است، این دعا یادگار امام علی( ع)واز دعاهای
معروف و مشهور میان شیعیان است که آن را شبهای جمعه با سوز و گداز قرائت
می کنند. مولای عارفان این دعا را که به دعای «حضرت خضر» نیز مشهور است، به
کمیل بن زیاد نخعی آموخت. کمیل در این باره می گوید: ،با مولایم در مسجد
بصره نشسته بودم، عده ای از اصحاب امام، دور او را گرفته بودند، یکی از
اصحاب از امام پرسید: مراد از فرمایش خداوند که می فرماید: فِیها یُفْرَقُ
کُلُّ أَمْر حَکِیم، چیست؟ حضرت فرمود: مراد شب نیمه شعبان است، به آن کسی
که جانم در دست اوست، بنده ای از بندگان خدا نیست مگر اینکه آنچه تا آخر
سال از نیک و بد بر او جاری می شود، در مثل چنین شبی برای او تقسیم می گردد
و هیچ بنده ای آن شب را احیا نمی دارد و دعای خضر را نمی خواند مگر این که
دعای او مستجاب می شود.
سپس حضرت به منزل رفت، شبانگاه به خانه مولا رفتم و در را
کوبیدم، فرمود: ای کمیل، تو را چه مطلبی است؟ جواب دادم: ای امیرالمؤمنین،
درباره دعای خضر آمده ام. حضرت فرمود: بنشین و چون این دعا را حفظ کردی در
هر شب جمعه یا در ماهی یک بار یا سالی یک بار یا در عمرت یک بار، آن را
بخوان که خدا برای تو چاره می سازد وتورایاری می کند و روزی می دهد و مغفرت
الهی شامل تو می شود. ای کمیل، طول مدت رفاقت تو با ما واجب شد که خواهش
تو را انجام دهیم. سپس فرمود بنویس: «اَللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ
بِرَحْمَتِکَ الَّتِی وَسِعَتْ کُلَّ شَیْء …هنگامی که حجّاج بن یوسف والی
عراق شد، یاران و اصحاب اهل بیت( ع) را تحت تعقیب قرار داد. روزی حجاج از ،
هیثم اسود، سراغ کمیل را گرفت تا او را به قتل برساند. اسود جواب داد: او
پیرمرد سالخورده ای است. حجاج گفت: شنیده ام که بین جمعیتها تفرقه می
اندازد. سپس دستور داد که کمیل را دستگیر کنند، هنگامی که کمیل از قصد حجاج
آگاه شد، از کوفه گریخت. چون حجاج به او دست نیافت، برای اینکه او را تحت
فشار، تسلیم کند، حقوق قبیله اش را که از بیت المال تأمین می شد، قطع
کردهنگامی که کمیل بن زیاد از این جریان آگاه شد، گفت: از عمرم چند سالی
باقی نمانده، چرا باعث قطع روزی جماعتی شوم، لذا وارد کوفه شد و به
دارالاماره رفت. و خود را تسلیم کرد، حجاج به او گفت: ای کمیل خیلی دنبالت
گشتم تا تو را کیفر دهم. کمیل پاسخ داد: هر چه خواهی بکن که از عمر من جز
اندکی باقی نمانده و عنقریب بازگشت من و تو به سوی خداست. مولایم به من خبر
داده که قاتل من، تو خواهی بود. در این هنگام حجاج نام امام علی ( ع) را
برد و کمیل صلوات فرستاد. حجاج که به شدت عصبانی شده بود گفت: تو در شمار
قاتلان عثمانی. به خدا قسم فردی را بر تو می گمارم که کینه اش نسبت به علی
از محبت تو به او بیشتر باشد، آنگاه ،ادهم قیسی یا ابوالجهیم بن کنانه کلبی
، را که در دشمنی با اهل بیت (ع) معروف بود، بر او گمارد واو سر کمیل را
از بدن جدا کرد ،شهادت کمیل در سال 82 هجری قمری در سن نود سالگی به وقوع
پیوست 14-
پس از شهات کمیل، او را در سرزمین ثویّه دفن کردند. ثویّه
منطقه ای در اطراف کوفه بود که زندان نعمان بن منذر حاکم حیره در این منطقه
قرار داشت. ودر حال حاضر دربین بزرگراه کوفه ونجف واقع شده است .در این
سرزمین، بسیاری از اعلام و بزرگان یاران امام علی( ع )مدفونند که در حال
حاضر قبر هیچ یک از آن ها، معلوم و مشخص نیست فقط مقبره کمیل بن زیاد،
معروف و مشهور است. این مقبره در زمان حکمرانی عثمانی ها و به دلیل عدم
توجه دولت وقت، رو به ویرانی نهاد و متروک ماند. پس از سقوط امپراتوری
عثمانی این مقبره و مسجد حنانه توسط شیخ باقر عبدالنبی دروبی بازسازی و
تکمیل شد. پس از تکمیل مقبره، خودش تولیت آن آستان و پذیرایی از زائران را
بر عهده گرفت. این افتخار نسل به نسل در این خانواده ادامه یافته است.
12- حدود هفده حوزه علمیه در نجف اشرف وجود دارد که تربیت
یافتگان فراوانی از علما ومراجع معظم تقلید محصول آنها است ومنشأ خدمات
زیادی به تشیع وجهان اسلام گردیده است.
13- پنج مسجد بزرگ ومشهور در شهرمقدس نجف وجود داشته که در شرایط فعلی بر تعداد مساجد وحوزه های علمیه افزوده شده است.
14- سه کتابخانه بزرگ نیز در این شهر علم ودانش قرار گرفته که مورد بهره برداری فضلا ،علما وطلاب حوزه علمیه است .
تاریخ اماکن عتبات عالیات (57) از کتاب یاحسین کربلا نوشته حجت الاسلام علی اسماعیلی کریزی
