1395/10/1 چهارشنبه

به مناسبت هفته پژوهش

نگاهی به فعالیت های علمی و پژوهشی سازمان قضایی نیروهای مسلح

در گزارشی که پیش روی دارید، فعالیت های دفتر آموزش و پژوهش سازمان قضایی نیروهای مسلح در حوزه علمی و پژوهشی در نه محور تشریح شده است.

استفاده از ظرفیت علمی نخبگان
استفاده از ظرفیت علمی نخبگان نیروهای مسلح و دانشگاه برای تولید آثار علمی در حوزه‌های مرتبط با مأموریت سازمان قضایی و حقوق کیفری نظامی و حقوق عمومی از جمله تدابیری است که زمینه‌ی تولید ادبیات و آثار علمی در حوزه‌های مذکور را فراهم کرده است و از رهگذر آن بعضی از این آثار برای نخستین بار تولید و در دسترس پژوهشگران و مدیران محترم سازمان قضایی  نیروهای مسلح قرار گرفته‌است.
---------------------------------///
تولید یا به روز رسانی متون آموزشی ویژه قضات
با لازم الاجرا شدن قانون جدید آیین‌دادرسی کیفری و قانون آیین دادرسی جرایم نیروهای مسلح، از ابتدای تیرماه سال 1394، به دلیل تأسیسات و نوآوری‌های این قوانین، برنامه‌ریزی متناسب برای آمادگی قضات در جهت اجرای هرچه بهتر این مصوبات، انجام شد. در همین ارتباط گروه پژوهش‌های قضایی سازمان، ضمن بررسی و تعیین اولویت‌ها و نیازهای آموزشی، در سال 1394 هشت جزوه آموزشی را به روز رسانی و تولید کرده است.
---------------------------------///
برگزاری میزگردهای علمی
در راستای ایجاد و توسعه‌ی گفتمان علمی در موضوعات مهم مورد نیاز سازمان قضایی نیروهای مسلح در سال های 94 و 95 برگزاری چندین میزگرد علمی با حضور اساتید دانشگاه های کشور، قضات، مدیران و کارکنان سازمان در دستور کار دفتر آموزش و پژوهش قرار گرفته است که عبارتند از:
- میزگرد علمی «بایسته‌های پیشگیری کیفری از جرایم نیروهای مسلح»
- میزگرد «بررسی کارایی‌ کیفرهای شلاق و حبس با خدمت در قبال جرایم نیروهای مسلح»
- میزگرد علمی «نقد آرای قضایی»
- میزگرد علمی «سازمان قضایی نیروهای مسلح مقتدر؛ شاخص ها و راهکارها»
---------------------------------///
اجرای طرح های پژوهشی
به منظور رفع بخشی از نیازهای پژوهشی سازمان قضایی، اجرای بعضی از طرح های تحقیقاتی با تصویب شورای پژوهشی سازمان به پژوهشگران دانشگاهی خارج از سازمان واگذار شده است که از جمله‌ی آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ارزیابی علمی و روش شناختی تحقیقات انجام گرفته در زمینه بررسی علل گرایش به ارتکاب جرایم مختلف در نیروهای مسلح
- سند راهبردی سیاست کیفری سازمان قضایی نیروهای مسلح
- ارزیابی نهاد حبس با خدمت و آسیب‌شناسی آن
- تدوین نقشه استراتژی سازمان قضایی نیروهای مسلح با استفاده از تکنیک دلفی و ماتریس SWOT بر مبنای کارت امتیازی متوازن (BSC و روش دیمتل فازی)
- مدل عملیاتی ارائه خدمات به ارباب رجوع از آغاز تا پایان فرآیند دادرسی بر اساس جدیدترین استانداردها با لحاظ متقتضیات بومی سازمان قضایی نیروهای مسلح.
---------------------------------///
تدوین کتاب اندیشه‌ها و تدابیر مقام معظم رهبری
در راستای آشنایی قضات سازمان قضایی نیروهای مسلح و مسئولان و فرماندهان نیروهای مسلح با تدابیر و راهبردهای کلان حاکم بر دادرسی به ویژه در دادسراها و دادگاه های نظامی، از سال 1393 تدوین کتابی مشتمل بر رهنمودها و تدابیر ایشان در دوره‌‌ی دادرسی و قضا در دستور کار این سازمان قرار گرفت. با هماهنگی دفتر مقام معظم رهبری و همکاری دکتر محمد هادی توکل‌پور عضو هیات علمی دانشگاه شاهد، و نظارت دفتر آموزش و پژوهش سازمان با رجوع به متن درس خارج فقه مقام معظم رهبری و رهنمودهای ایشان در دیدارهای خصوصی با رؤسای سازمان قضایی، تدابیر موردی درباره‌ی پرونده‌های قضایی، سخنرانی های عمومی مقام معظم رهبری و  رجوع به متون علمی، منابع فقهی و اندیشه‌های بنیان‌گذار جمهوری اسلامی ایران امام خمینی (ره) متنی تدوین شده است و منتظر داوری نهایی مؤسسه‌ی پژوهشی و فرهنگی انقلاب اسلامی، برای انتشار است.
---------------------------------///
تدوین طرح تحول فرهنگی در سازمان قضایی نیروهای مسلح
در جهت نهادینه کردن و ترویج سبک زندگی اسلامی ایرانی در میان کارکنان سازمان قضایی نیروهای مسلح اعم از  قضات، کارمندان و خانواده‌های آنها و سربازان وظیفه، تدوین طرح 5 ساله‌ی تحول فرهنگی در سازمان قضایی نیروهای مسلح در دستور کار قرار گرفته است این طرح مشتمل بر سه مرحله است:
مرحله‌ی اول: انجام مطالعه و پژوهش و گردآوری داده‌های لازم.
مرحله‌ی دوم: طراحی و برنامه‌ریزی برنامه پنج ساله و تعیین چشم‌اندازتحول فرهنگی در سازمان قضایی.
مرحله‌ی سوم: اجرای برنامه عملیاتی تحول فرهنگی در سازمان قضایی.
---------------------------------///
تدوین و ویرایش بسته‌های آموزشی ویژه آموزش نیروهای مسلح
بنا به تدابیر معاونت قضایی و حقوقی، تولید متون آموزشی جدید ویژه نیروهای مسلح همچنین ویرایش محتوای آموزشی که قبلاً تولید شده بود، در دستور کار دفتر آموزش و پژوهش سازمان قرار گرفت.
با تلاش‌های این دفتر، در این ارتباط، 26 متن آموزشی در سال 1394 تدوین و ویرایش و آماده چاپ شد.
عناوین آموزشی مدون و اصلاح شده بدین شرح است:
1- آشنایی با جرم اخذ پورسانت و پیامدهای ارتکاب آن.
2- آشنایی با جرم ایجادجو بدبینی نسبت به نیروهای مسلح و پیامدهای ارتکاب آن.
3- آشنایی با جرم تمرد و لغو دستور و پیامدهای ارتکاب آن.
4- آشنایی با جرم ایراد ضرب و جرح عمدی و پیامدهای ارتکاب آن.
5- آشنایی با جرم تخریب و ایراد خسارت به اموال و پیامدهای ارتکاب آن.
6- آشنایی با جرایم مواد مخدر و پیامدهای ارتکاب آن ها.
7- آشنایی با جرم سوء استفاده از مقام و موقعیت نظامی و پیامدهای ارتکاب آن.
8- آشنایی با جرم ترک پست نگهبانی و پیامدهای ارتکاب آن.
9- آشنایی با جرم سرقت و پیامدهای ارتکاب آن.
10- آشنایی با جرم خودزنی و پیامدهای ارتکاب آن.
11- آشنایی با جرم خوابیدن سرپست نگهبانی و پیامدهای ارتکاب آن.
12- آشنایی با جرم جعل و پیامدهای ارتکاب آن.
13- آشنایی با جرایم علیه امنیت و پیامدهای ارتکاب آن.
14- آشنایی با قانون منع مداخله کارکنان دولت در معاملات دولتی و پیامدهای ارتکاب آن.
15- آشنایی با جرم رشاء و ارتشاء و پیامدهای ارتکاب آن ها.
16- آشنایی با قانون حمایت قضایی از بسیج.
17- آشنایی با جرم اختلاس و پیامدهای ارتکاب آن.
18- آشنایی با جرم فرار از خدمت و پیامدهای ارتکاب آن.
19- آشنایی با جرم ورود و مداخله نیروهای مسلح در مناقشات سیاسی و پیامدهای ارتکاب آن.
20- آشنایی با جرم سوء استفاده و استفاده غیرمجاز از اموال دولتی و پیامدهای ارتکاب آن.
21- آشنایی با جرم توهین و پیامدهای ارتکاب آن.
22- آشنایی با جرم تهدید و پیامدهای ارتکاب آن.
23- آشنایی با جرم توقیف و حبس غیر قانونی و پیامدهای ارتکاب آن.
24- آشنایی با ساختار و صلاحیت سازمان قضایی نیروهای مسلح.
25- قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 در نظم حقوق کنونی.
26- بررسی قراردادهای بین‌المللی در حوزه نیروهای مسلح با رویکرد عدالت قضایی.
---------------------------------///
برگزاری کارگاه‌های آموزشی آشنایی با فرآیند دادرسی نظامی
در راستای اجرایی سازی تفاهم‌نامه‌های علمی و آموزشی با مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی، کارگاه‌های آموزشی آشنایی با فرآیند دادرسی نظامی در سازمان قضایی نیروهای مسلح طی سال‌های 94 و 95 برگزار گردید.
در این دوره‌ها دانشجویان مقاطع مختلف رشته حقوق علاوه بر شرکت در کارگاه آموزشی از شعب مختلف دادگاه و دادسرای نظامی بازدید داشته و با مراجعه به شعب دادسرای نظامی و شرکت در جلسات دادگاه، آشنایی کاملی در حوزه رسیدگی به جرایم نیروهای مسلح در سازمان قضایی به دست آورده اند. لازم به ذکر است باتوجه به نظرسنجی‌های به عمل آمده در پایان کارگاه آموزشی رضایت‌مندی 95 درصدی نسبت به برگزاری دوره اعلام گردیده است.
---------------------------------///
تشکیل هیات های اندیشه ورز در سازمان قضایی نیروهای مسلح
هیات های اندیشه ورز به عنوان  اﺑﺰار ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﻣﻲ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﮔﻴﺮی از ﺗﻔﻜﺮ ﺟﻤﻌﻲ، ﺿﻤﻦ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ ﻓﺮﺻﺖ ﻫﺎ، ﺗﻬﺪﻳﺪﻫﺎ، ﻧﻘﺎط ﻗﻮت و ﺿﻌﻒ، ﺧﻄﺎ ﭘﺬﻳﺮی ﻋﻤﻠﻜﺮد ﺳﺎزﻣﺎن را ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﻴﺰان ﻣﻤﻜﻦ ﺗﻘﻠﻴﻞ داده در اراﺋﻪ راه حل ها ﺑﺮای ﺑﻬﺒﻮد ﻋﻤﻠﻜﺮد، ﻣﻔﻴﺪ ﺑﺎﺷﺪ. ﻧﻘﺶمؤثرهیات اندیشه ورز در ﺗﻌﺎﻣﻼت ﺳﺎزﻣﺎﻧﻲ و ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﺜﺒﺖ آن در ﺗﻮﺳﻌﻪ و ارﺗﻘﺎی ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ، ﺑﻪوﻳﮋه ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎی اراﻳﻪ دﻫﻨﺪه ﺧﺪﻣﺎت ﺑﻪ ﻗﺸﺮﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوت ﺟﺎﻣﻌﻪ، ﺑﺎﻋﺚ ﺷﺪه اﺳﺖ ﻛﻪ اﻳﻦ ابزار اﻣﺮوزه ﺟﺎﻳﮕﺎﻫﻲ در ﺳﺎزﻣﺎنﻫﺎ ﭘﻴﺪا ﻛﻨﺪ. با توجه به آثار یادشده، ایجاد هیات های اندیشه ورز در سازمان قضایی نیروهای مسلح ضرورتی اجتناب ناپذیر است و به منظور بهره‌وری از حداکثر ظرفیت این ابزار مدیریتی شیوه‌نامه اجرایی هیات اندیشه ورز سازمان قضایی نیروهای مسلح تصویب و ابلاغ می‌شود.
اهداف هیات اندیشه ورز
الف) بهره گیری از خرد جمعی نخبگان قضائی و اداری، با تکیه بر روش های علمی و پژوهشی در جهت تحقق چشم انداز، سیاست های ابلاغی و برنامه های سازمان قضائی؛
ب) شناسایی و پرورش ایده ها و پیشنهادهای موثر در بهره وری و کارآمدی سازمان؛
پ) بررسی مسائل، مشکلات سازمان قضایی نیروهای مسلح و راه حل های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت؛
ت) ایجاد زمینه مناسب برای بهره‌مندی از ایده‌های نوین و دیدگاه‌‌های صاحب‌نظران، فرهیختگان و مدیران  و نیز هر موضوعی که در سازمان متولی خاصی ندارد.
تدوین دستورالعمل هیات های اندیشه ورز
در راستای مدیریت دانش و بهره‌گیری از ظرفیت علمی و تجربی صاحبنظران درون و برون سازمانی برای شناسایی مسائل، راه‌حل ها و ترسیم افق های مطلوب برای سازمان در حوزه‌های اداری و قضایی مانند پیشگیری از جرم، کاهش مدت دادرسی، اتقان آرای قضایی، تکریم ارباب رجوع و رویکردهای فرهنگی سازمان، تشکیل اتاق های اندیشه ورز از سال 1394 در دستور کار این سازمان بوده است.