شیخ جعفر کاشف الغطاء
شیخ جعفر کاشف الغطاء در سال 1154 هجری قمری در نجف اشرف به دنیا آمد و از همان کودکی به تحصیل علوم دینی پرداخت، در آغاز، مقدمات را نزد پدر آموخت سپس در محضر آیت الله وحید بهبهانى و آیت الله سید مهدى بحرالعلوم به شاگردی پرداخته است،و در مقام تدریس، شاگردانی چون صاحب جواهر و فرزندانى برجسته و فقیه تربیت نمود که هر یک دریایى از علم ودانش بودند،علاوه بر آن وی دارای تأ لیفات فراوانی است وکتاب معروف او در فقه به نام کشف الغطا است،او در برابر دشمنان حق ، بى پروامى ایستاد و مقاومت مـى کرد هنگامى که وهابیها به نجف یورش آوردند و به غارتگرى و جنایت دست زدند، وی بـا دسـت و زبان با آنان جهاد کرد واز مذهب دفاع نمود, تا آنجا که جبهه اى در مقابل آنان گـشـود و رزمـنـدگـانـى را بـراى دفـاع از دین آماده ساخت و خود همراه علما و بزرگان دین پیشاپیش آنان به راه افتادو پس از نبردى سهمگین آنان را تار و مار کرده ، از نجف راند و رئیس آنها کـه سـعـود نـام داشـت ،( جد آل سعود) ناچار پا به فـرارگذاشته و براى انتقام جویى به کربلا حمله کرد،و اهـل کـربلا با اینکه بیشتر از اهالی نجف بودند, تاب مقاومت نیاورده ،تسلیم سـتـمگران شدند پس از آن حادثه براى اینکه نجف اشرف ازهر گزندى مصون بماند, شیخ جعفراقدام به احداث دیوارى بزرگ دراطراف نجف اشرف نمود و محمد حسن خان صدر اصفهانى به دستور آن بزرگوارکار ساختمانى این سور مهم را به عهده گرفت .یـکى از کارهاى مهم شیخ جعفر را نیز مى توان مقابله با میرزا محمد اخبارى نام برد این شخص از بزرگترین دشمنان مراجع اصولى بود که تهمتهاى ناروا و زشت به علما مى زد و در گوشه و کنار فعالیت زیادى بر علیه آنان مى کرد شیخ جعفر براى مقابله با او ناچار به رى سفر کرده و به تبلیغ بر عـلـیه آن فرد اخبارى مشغول شد ، دراین زمینه ،نامه ها و رساله هاى مفصلى در رد میرزا محمد اخـبارى و مذهب او نوشت و درنهایت حرکت اورا به شکست وادار کردو در ماجرای حمله دولت استعمارگر روس به کشورهای اسلامی ایران ، به شاه قاجار اجازه تصدی امر دفاع از سرزمین اسلامی را صادر کرد. ودر ادامه فرمود: من اگر از اهل اجتهاد باشم و قابلیّت نیابت از جانب سادات زمان را داشته باشم، به فتحعلی شاه اذن دادم که در جهت آماده کردن سپاه و قشون و مقابله با اهل کفر و طغیان و جحود اقدام کند و مخارج لازم را برای این امر مهم از مالیات و زکات و امثال آن تأمین نماید، موضوع فوق ناشی از دیدگاه ایشان درامر ولایت فقیه است ، سرانجام وی در سن هفتادوچهار سالگی ،روز چـهـارشـنبه، 22 یا 27 رجب سال 1228 هجری قمری ، به لقاى خدا شتافت و درکنار حرم امام علی (ع) طرف غرب خارج حرم به خاک سپرده شد که بعدها به مقبره کاشف الغطا (جامع کاشف الغطا) معروف گشت.
16- صاحب جواهر شیخ محمد حسن نجفی که به "صاحب جواهر" معروف است ، پدرش شیخ باقر ،و مادرش از سادات آل حجاب (قبیلهای ساکن در اطراف شهر حله) بود.او در خانوادهای عالم و متدین پرورش یافت واصلیت وی عرب بود، گفته می شود بین سال های 1200 تا 1202 هجری قمری متولد است، وی پس از گذراندن دوران تحصیلات ابتدائی ودروس عالی وبهرمندی از محضر اساتیدو علمای بزرگ به درجه اجتهاد نائل گشت ، و پس از آنکه مدت طولانی در قرن 11 و 12 حوزه های علمیه به سستی و خاموشی رفته بود وی تکمیل کننده حرکت علمی و فقهی جدیدی بود که اساس آن توسط علامه وحید بهبهانی در کربلا پایه گذاری شده بود، میتوان گفت: قرن سیزدهم هجری، یکی از قرون پرثمر و پربار علمی و فقهی در جهان اسلام شد. صاحب جواهر، علاوه برتألیف کتاب ،جواهر کلام، در نجف حوزه بزرگی داشت وشاگردان زیادی را تربیت کرده است ،وضع زندگی صاحب جواهر تا حدودی خوب بود و در رفاه زندگی مینمود، چنانکه از شیخ مرتضی انصاری (ره) (مرجع و فقیه بزرگ شیعه) در این مورد سوال کردند که چرا شما در زهد و فقرهستید، ولی صاحب جواهر آنگونه زندگی میکردند؟! در پاسخ گفتند: شیخ محمد حسن عزت و شرف دین را اراده کرده بود ولی من زهد آنرا اراده کردهام. ساخت گلدستههای مسجد کوفه و بارگاه و صحن حضرت مسلم بن عقیل (س) از یادگاریهای این فقیه بزرگ محسوب میگردد، انگیزه ایشان از تألیف کتاب ارزشمند جواهرالکلام،یکی، مسأله،گسترش اندیشه های اخباریگری بود،که جمعیت کوچکی از شیعیان را تشکیل میدادند واز افکار جامد و راکدی برخوردار بودند. اینها مجتهدین و فقهاء را تخطئه و تقلید از آنها را جایز نمیدانستند. و اجتهاد را عملی حرام قلمداد میکردند ودیگری تهاجم خطرناک وهابیت که گاهی با حمله نظامی از جمله در سال 1221 هجری قمری به نجف مصادف شدوگاهی با تبلیغ افکار انحرافی وایجاد شبهه درمعتقدات مردم به ترویج و گسترش اندیشههای خود می پرداختند،لذا حوزه فقاهتی شیعه نجف درصدد برآمد تا به مقابله و دفاع برآید، به همین خاطر شیخ شروع به تالیف کتابی جامع و استدلالی در فقه نمودتهاجم فکری وهابیت و اخباریون ایشان را به فکر ضرورت رهبری امت اسلام انداخت. لذا موضوع ولایت فقیه را در اثر ارزشمندش مطرح نمود. و آنرا از ضروریات فقه اسلامی قلمداد کردمنکران ولایت را افرادی غافل از فقه جعفری دانست و آن را تداوم بخش حرکت انبیاء الهی و ائمه معصومین (ع) شمرد. و مجتهد مطلق و جامع شرایط را در زمان غیبت از سوی ائمه (ع) برای اقامه حدود و مانند آن نائب امام (ع) خواند. تدریس فقه، تالیف کتاب جواهر، مرجعیت دینی شیعیان همه باعث رونق فقه اسلامی و حوزهها بویژه حوزه نجف گردید. بطوری که در حدود 4 هزار نفر از فضلاءو علماء در درس ایشان شرکت میکردند.سرانجام، پس از عمری پر برکت، این فقیه جاودان در شعبان سال 1266هجری قمری در نجف اشرف دار فانی را وداع گفت و آرامگاهش خارج حرم مطهر علی بن ابی طالب (ع) طرف غرب در محله عماره قرار گرفته ،و زیارتگاه خاص و عام گردید است.
17- علامه نراقی علامه ملا احمد نراقی مشهور به فاضل نراقی، در چهاردهم جمادیالثانی سال 1185 هجری قمری در نراق از توابع شهر کاشان به دنیا آمد. پدرش مرحوم علامه ملامهدی نراقی از بزرگان و عالمان مشهور میباشد ، مرحوم ملااحمد، مقدمات و بیشتر دروس متوسط و عالی را در محضر پدر تحصیل نمود. و زمانی که بیست سال داشت همراه پدرش به نجف اشرف هجرت کرد و در آن جا مدت کوتاهی از محضر عالم بزرگوار وحید بهبهانی بهره برد. و بعد از فوت ایشان همراه پدر خود به زادگاهش نراق بازگشت.ملا احمد بعد از رحلت پدر گرامیش در سال 1212 قمری به قصد زیارت عتبات عالیات بار دیگر عزم سفر نمود و این بار به تنهایی به نجف اشرف هجرت کرد. در این شهر علم و حکمت، از حوزه درسی فقهای بزرگوار استفاده برد. این فقیه حکیم مدتی هم در کربلا ساکن شد و از محضر اساتید آنجا بهره مندشد.وی پس از تکمیل تحصیل مجدد به زادگاه خود بازگشت و در شهر کاشان ساکن شد. وباتوجه به جایگاه علمی و موقعیت مردمی به مقام مرجعیت دینی رسید و همانند پدرش زعامت مذهبی و سیاسی مردم ومدیریت حوزه علمیه کاشان به عهده گرفت و شاگردان بسیاری از محضر این عالم بزرگ استفاده بردند.مرحوم علامه ملااحمد نراقی، در علوم متعدد دارای تالیفات بسیاری است ،از جمله آن آثار گرانبها، کتاب شریف معراج السعاده است که، از زمان نگارش آن تا به امروز یکی از بهترین کتابهای فارسی در اخلاق به شمار می آید. معراج السعاده در ادامه و تکمیل راه پدر و کتاب "جامع السعادات" او نگاشته شده است. وی مانند همه عالمان عامل علاوه بر تدریس معارف دینى و علوم حوزوى مىکوشید تا بر مسائل سیاسى، اجتماعى و امور حکومت نظارت مستقیم داشته باشد. و از توجه ظاهرى فتحعلى شاه قاجارکه بنا به مصالحی درآن زمان به نظرات و آراى علما ومراجع اسلام از جمله آراء راه گشا وکارآمد ایشان توجه داشت استفاده کرده و از این طریق مىکوشید مشکلات معیشتى مردم را حل و فصل کند، و هنگام تجاوز روسها و تصرف بخشى از اراضى ایران و ظلم و ستم بر مردم مسلمان با پوشیدن کفن به میدان نبرد رفت و فتواى ضرورت شرکت مردم در جهاد علیه روس تزار را صادر کرد سرانجام ، این عالم عارف و مرجع بزرگوار، در بیست و سوم ربیعالثانی سال 1245 هجری قمری، بر اثر بیماری، وبا ،در کاشان از دنیا رفت و پیکر مطهرش به نجف اشرف انتقال یافته و در کنار بدن پاک پدر والامقامش، در حرم حضرت امیرالمومنین علی(ع) به خاک سپرده شد.